Inhoud en aanhaken.
Auteur: Machteld Wentzel
Wist je dat werkelijk contact maken met iemand essentieel is voor het ontstaan van begrip? Volgens een aantal ‘communicatietheorieen’ wordt contact o.a. bewerkstelligd door vragen te stellen, samen te vatten en vooral door goed te luisteren naar de ander. Je kan het ‘aanhaken’, noemen. Het liefst op het niveau van de ander. Praat deze vanuit een emotie, dan ga je op de emotie in. Gaat het over inhoud of de procedure dan reageer je met inhoudelijke vragen en antwoorden.
Wist je dat dit heel soms niet nodig is en dat er ook begrip kan ontstaan door louter op de inhoud van het gesprek in te gaan? Ook als de ander in de emotie zit? Aan de hand van volgend voorbeeld kan ik dat uitleggen.
Ik kom regelmatig in het ziekenhuis, voor check-ups en uitslagen. Ik heb dan consulten bij 2 verschillende personen, soms bij de verpleegkundig specialist en soms bij de oncoloog. Er is een groot verschil in communicatiestijlen tussen deze 2 mensen. De één heeft een empathische, aimabele stijl. De ander heeft een analytische stijl met uitstapjes naar het directieve. In het consult zit de ene persoon op de relatie en de emotie. De ander praat veel vanuit de inhoud. Ik ga er meestal van uit dat empathie deuren opent. Het zorgt ervoor dat je mensen meekrijgt. Dit klopt in veel gevallen. Mijn ervaring is nu ook anders.
Ik vertelde mijn oncoloog dat ik soms behoorlijk bang ben dat de kanker terugkomt. Ze vroeg niet: ‘Wat betekent die angst voor u.’ Niet: ‘ Hoe gaat u daarmee om’. Niet: ‘Wat naar dat u dit zo ervaart.’ Ze zei zelfs niet: ’Ja, angst komt veel voor na het hebben van kanker.’ Zij antwoordde met cijfers, statistieken en medische feiten. Daaruit blijkt dat er bij mij 20% kans is dat de kanker terugkomt, terwijl in mijn gevoel de kans 50% is. Een puur inhoudelijk antwoord dus, ze ging niet eens in op het woordje angst. Ik ging opgelucht weg. Er was geen band ontstaan, maar wel begrip door haar inhoudelijke antwoord, terwijl ik toch op de emotie zat! Zij was de expert en zij had mij gerustgesteld met begrijpen van de situatie, waardoor mijn gevoel een andere wending kon nemen. Ik kon alleen niet concluderen dat er werkelijk contact was ontstaan, … wel begrip.
Oefening: Heb je een gesprek met iemand, let eens puur op waarvandaan diegene praat: vanuit de emotie ( gevoelens), inhoud ( informatie, kennis), relatie (samen) of procedure ( de vorm en agenda). Doe dat een tijdje. Als je de verschillen kan onderscheiden- die we even niveau verschillen noemen- stel vragen die aanhaken op het niveau. Doe dat ook eens niet. Verandert er iets in het gesprek?
Wil jij meer weten over dit onderwerp? Wil je bewust worden van jouw gewoontes in gespreksvoering en in het contact met anderen? Wil je daar meer sturing aan geven, maak een afspraak voor een coachingsessie. https://lifechanging.nu/coaching/
Of ga mee naar Mallorca, onderzoek jouw gewoontes en verwen jezelf in de Treat week.
Hoe zit het met jouw norm?
De één z’n norm is de ander z’n norm niet.
Toch wordt de één zijn norm vaak wel tot de waarheid verheven en wordt er daarbij ook verwacht dat de ander deze norm gaat aanhangen. Een norm is gebaseerd op een waarde. Een waarde is subjectief.
De één hecht waarde aan een vrije uitwisseling van materieel bezit, de ander aan goedkoper vakantie vieren.
Neem vakantie woningruil. Buiten dat het geld uitspaart, is het een interessant inkijkje in het leven in een ander land. Je bent werkelijk in een huis in een straat met buren. In dat huis staan er door hen geselecteerde meubels, hun kleren hangen in de kast en ze hebben hun soort eten in de ijskast.
De waardes zijn dan: goedkoop op vakantie gaan moet voor iedereen mogelijk zijn en in elkaars privéwereld verblijven, is verrijkend.
Ik blijf even bij de woningruil. Er zijn huisruilafspraken via de huisruilorganisatie die je precies kan opvolgen. Zoals: eten in de ijskast inslaan, maar ook de ijskast leeg en natuurlijk schoon achter laten. En natuurlijk het huis schoon achterlaten, oh ja en met een frisse badkamer.
En dan komt nu de vraag: wat is de norm? Hoe schoon is schoon. Wat is genoeg eten in de ijskast? Wat voelt gastvrij voor jou, voelt misschien ongastvrij voor de ander. Dit is per mens verschillend en dan ook nog per cultuur. Best ingewikkeld.
Voor mij reden om over al die afspraken niet te moeilijk te doen, als er iets niet conform de afspraak is. Beetje stof hoort erbij.
Dat is mijn norm en die is gebaseerd op: ‘Iemand anders ziet iets op een eigen manier en ik ben daar flexibel in. ‘
Een waarde leidt tot een overtuiging, iets wat je gelooft. Als een waarde zwaar weegt, kan een oordeel onvermijdelijk zijn.
Een oordeel kan verblinden. Het zorgt ervoor dat er geen perspectief shift kan plaats vinden. Je kan niet in de schoenen van de ander gaan staan. Want er is een reden waarom je die waarde bent gaan aanhangen. En daarop een norm gevormd hebt en daarom een oordeel geveld hebt. Dit proces laat je niet zomaar even los.
Er is niks mis mee om een waarde, norm of oordeel te hebben. Maar dat je dan nog wel open voor een andere kijk moet kunnen staan. Kijk eens naar je situatie vanuit een ander, vanuit een ander perspectief. Daar leer je van. Je hoeft het er niet mee eens te zijn, maar je kan vanuit de waarde die de ander aan iets toekent, het oordeel wel begrijpen en er nog steeds niet mee eens zijn.
Mooi om vanuit waardes te leven, maar het kan enorm belemmerend werken. Dit is een thema dat we aanraken in de Treat week op Mallorca.( Meer info? )
Het kan op iedere situatie van toepassing zijn. Zo had ik een verschil van normbesef met een woningruilpartner, dat zal wel duidelijk zijn…
Oefening:
Neem een waarde uit jouw leven. Over hoe jij vindt dat mensen met elkaar communiceren of over het delen van elkaars spullen, of over hoe jij wil dat anderen jouw kinderen behandelen.
Is er ooit een moment geweest dat je het niet prettig vond hoe er met jouw waarde werd omgegaan door de ander?
Zou je kunnen achterhalen of de ander een andere norm zou kunnen hebben? Weet je of die op een waarde is gebaseerd?
Kan jij je verdiepen in die waarde, m.a.w zou je die ook kunnen aanhangen?
Bekijk nu het moment waarop er niet prettig werd omgegaan met jouw waarde vanuit de ogen van de ander.
Wat doet dit met je?
Wat vind je nu van jouw eigen oorspronkelijke norm? Is die even stevig of is die veranderd?
Wat doet geur voor je.
Zit jij niet lekker in je vel, geef jezelf aandacht via een heerlijke geur. Hoe ik hierop kom? Lees mijn ervaring in onderstaande column.
Het moest even tussendoor, Sinterklaas inkopen doen. Ik was in de stad, net klaar met werken en ik haastte mij door de zeer luxe winkelstraat en liep zo snel mogelijk naar de winkel waar ik moest zijn. Daar ging ik zoveel mogelijk cadeaus kopen, dat scheelde weer tijd. Het is een winkel waar je crèmes, douchegels, scrubs en dergelijke artikelen kan kopen in bepaalde voor de winkel zeer representatieve geuren. Ik sta te dubben tussen een scrubgel en douchegel als er een verkoopster naast me komt staan. ‘U staat erg geconcentreerd naar de artikelen te kijken, u zit er helemaal in.‘ zegt ze.
Ik ben blij verrast met deze openingszin. Ze vertelt wat over de verschillen van de gels en laat me wat voelen op mijn hand. Uiteindelijk koop ik de douchegel. Ze doet het flesje in een rieten mandje dat ze bij zich houdt en tegen haar zij zet, alsof ze een inheemse vrouw uit een Aziatisch land is. Het mandje lijkt erg leeg met 1 flesje, dit mandje wil gevuld worden! De boodschap is ook: ‘Ik help jou, de hele rit in de winkel zit ik uit met jou, ik hoor bij jou. ‘Vooruit maar, want ik ging hier veel cadeaus kopen om snel klaar te zijn. Dan kan ik weer echt belangrijke dingen doen, zoals werken….’
Ik wil ook een geurtje voor in huis. De mevrouw pakt een waaier doet deze open, schudt eraan en ik ruik: pruim, rozen, citroen…ik weet niet wat. Het lijkt wel alsof ik een stuk geur opeet. Heftig, deze sensatie! Ze laat me nog andere geuren proeven: sinaasappel/vanille, eucalyptus, kaneel en nog iets. Elke keer ontneemt het mij de adem als ik eraan ruik. Uiteindelijk adviseert ze de speciale lijn die voor de feestdagen is gemaakt: rosewood en dennenappel. Ik ruik aan de waaier en val bijna van mijn stokje. Zo zoet en verfijnd en donker en bloemig! Dit is puur genieten. Wat een luxe en geluk, zo te kunnen genieten van een geur. Ik vergeet de tijd helemaal. Ik kom in een andere dimensie. Ik ontspan. Ik geniet voor 100% . Geurmoleculen dansen door de neus en de mond.
Ik zie de verkoopster even twijfelen, ze zegt: ‘De geur die u gekozen heeft, is voor het 4e chakra, dat is het hartchakra. Dat opent erdoor.’ Ik ben acuut ontroerd en moet heel breed glimlachen. Wat een aandacht en attentie voor mij. En dat terwijl ik in een gewone winkel snel wat wilde kopen. Ze legt de koker met geursticks op het mandje. Dat is gelukkig nu wat voller.
En dit bevestigt mij weer dat genot in de détails zit. In zaken die zintuiglijk op te merken zijn, maar waar we zo weinig bij stil staan. Geur heeft invloed op de emoties.
Mensen hebben 30.000.000 geurreceptoren tot de beschikking om 10.000 geuren te kunnen onderscheiden. Iedereen heeft voorkeursgeuren, deze zijn vaak ontstaan op momenten dat prettige gevoelens gekoppeld waren aan een geur. Zo ken je wel de geur van appeltaart die fijne associaties doet oproepen. Deze wordt gebruikt om je thuis te doen voelen. De geur geeft een associatie die de emotie kan terughalen.
Het kan gebeuren dat een fijne geur toch een negatieve herinnering oproept. Zodat je een nare emotie voelt. Als je vroeger een nare docent had die rook naar rozenparfum bijvoorbeeld. Daarom is geur heel persoonlijk.
Het bevestigt ook dat het zo fijn is als iemand er voor jou is. Jou helpt en snapt wat je nodig hebt. In dit geval geheel ongevraagd en onverwacht. Het doet veel met het gemoed, de stemming en het welbevinden. Zodat je weer blij kan zijn, iets minder verdrietig en dat je positief verder kan. Kleur, geur en ongebreidelde aandacht. Allemaal cadeautjes aan jezelf.
Oefening: Sta zomaar ergens stil en ruik om je heen. Wat doet de geur met je? Is het een prettige of onprettige sensatie? Wat is jouw associatie, heb je een beeld of welke gedachte komt er in je op? Is het onprettig, registreer wat het met je doet. Blijf er niet te lang in hangen, loop bijvoorbeeld door en zoek naar een fijnere geur. Kan je het fijne gevoel terughalen door de lekkere geur weer voor te stellen?
Het doel van deze oefening is dat je door middel van geur aandacht aan jezelf geeft.
Veel genot gewenst!
Contact met Zweden!
Ja, ik heb een geweldige locatie in Zweden gevonden. Ik heb contact met Lisan, een nederlandse yogadocent die ook ervaring heeft met yoga en traumaverwerking. Toevallig heeft zij met haar man Jan 2 huizen, waarvan het ‘gele huis’ open staat voor deelnemers van de Treat week.
Ik ben heel blij dat ik haar via het internet gewoon, heb gevonden. Ze geeft ook les in Griekenland dus ik ga ook kijken of ik daar een week kan opzetten.
Bij mijn zoektocht merk ik dat hotels en andere locaties geneigd zijn om te helpen door korting te geven, want de doelgroep is wel heel bijzonder en ‘zielig’. Die korting is echter zo marginaal dat ik er toch niets aan over houd. Ik vind het leuk om dit op te zetten en te begeleiden maar ik doe dit niet alleen voor het goede doel. Ik ben ondertussen zorg ondernemer geworden. Dat vind ik een gezonde toestand. Het geeft mij vleugels.
Goed verdienen aan andermans ellende, mag dat wel? Ja dat mag! De hele maatschappij houdt elkaar zo in stand. Het is niet anders dan de supermarkt, als ik geen koffie drink, blijf ik moe en voel ik me ellendig. En dan hebben we het nog niet over de ‘reguliere’ zorg, die vergoed wordt…die wordt behoorlijk in stand gehouden, want je wil je baan in die zorgorganisatie toch niet kwijt? En dan zijn er in het commerciele circuit een aantal marketinggoeroes op het internet die zeggen miljonairs te zijn, die verdienen aan de zoektocht van coaches en trainers die de weg kwijt zijn en ook net zo goed willen verdienen.
Dus als je de hulp van zo iemand inschakelt voor 5000,- voor een week op Ibiza, dan is dat je eigen bewuste keus. Je bent niet zielig omdat je mee doet. Je hebt een probleem of een vraag en daar huur je iemand voor in. We kunnen ook mijn coaching tegen jouw aanbod ruilen, dat mag ook, maar dat moet dan wat mij betreft wel een verbouwing van een badkamer of zo zijn. Daar ben ik ook maanden gelukkig door.
WAT IS JOUW DROOMPLEK?
Eind november moet het gebeuren. Op een overdonderend schitterende plek. Een plek waar je mond van open valt, waarover je alleen maar ‘wow’ en nog eens ‘wow’ kan zeggen en verder weet je niet wat je daaraan kan toevoegen.
Wat moet er dan gebeuren? Een week samenzijn met gelijkgestemden. Met vrouwen die borstkanker gehad hebben. Waarom? Om eens iets voor jezelf te doen. Het blijkt dat de periode na de behandelingen en dus na de borstkanker, eenzaam kan zijn. Je hebt nog maar sporadisch contact met het ziekenhuis – misschien 1 keer per 4 maanden – en de omgeving vraagt er niet meer naar. Het oude leven is opgepakt, zoals het eerder was. Tussendoor is er ‘iets voorgevallen’ (borstkanker), alsof er in dat leven even iets tussen is geschoven. Zoals de zon die even voor de maan schuift en haar verduistert. Nu is alles weer als vanouds. Maar een vrouw ‘na de borstkanker’ weet dat er iets is voorgevallen, wat heftig was. Ik weet hoe dat is, want ik heb zelf borstkanker gehad vorig jaar. Ik ben sinds januari klaar met de behandelingen en ‘alles is weer als het was’. Of niet?
Daar mag je best een moment bij stilstaan. Letterlijk. Stil op de plek, op een hele mooie plek. Zie jij het voor je, die plek?
Hoe ziet jouw plek eruit? Gras, groen, struiken, bloemen, bomen? Of zie je de zee, blauw, lucht, wolken, licht?
Ik heb ontdekt dat er 2 soorten mensen zijn als het om ‘plek’ gaat. Degenen die de zee en horizon willen zien en degenen die bos om zich heen willen hebben en gras onder hun voeten. Als ik doorvraag blijkt dat de zeemensen meestal in steden en dorpen aan de zee geboren zijn. De zeemensen willen ook echt niet verblijven in het bos. Als je ze vraagt: hier is een eiland en jij kan daar een huis kopen. Er is veel bos, er zijn weilanden en er is water. Waar zet jij je huis neer? Dan krijg je werkelijk altijd “Hier, op die klif, aan zee” te horen.
De bosmensen kunnen allebei: het huis neerzetten in het bos en zich prima voelen en dat lukt ook aan het water. De zeemensen niet, die voelen zich comfortabeler aan de kust. Het bos benauwt ze.
Goed! Ik ben dus op zoek naar een plek waar vrouwen, die borstkanker gehad hebben, zich prettig kunnen voelen.
Het zullen dus wel twee weken worden: een week weiland en bos (ik heb mijn oog laten vallen op een boerderij in Zweden) en een week zee (de Canarische Eilanden zijn geweldig). Twee verschillende weken, voor ieder wat wils.
Ik ben heel erg benieuwd wat jij voor je ziet. Stel, jij gaat een week ontspannen, op adem komen, coaching krijgen. Waar heb jij dan behoefte aan? Wat zie jij voor je? En op welke plek?
Laat het me weten.
Appjes vol medeleven
`Ik denk veel aan je`, `Ik denk de hele dag aan je`, ‘Was op vakantie, zoveel aan je gedacht’ … Deze ontzettend lief en goed bedoelde apps ontvang ik sinds ik kanker heb. Ik had ze liever ontvangen toen ik rond de 25 was en hopeloos verliefd op Casper, maar van hem ontving ik ze niet. Wat zeg ik nou, we konden toen helemaal niet appen! Hoe deden we dat dan in die tijd? Elkaar laten weten dat je eraan kwam, elkaar nog even attenderen op een boodschap of iets liefs zeggen? We hadden niet eens een mobiel! We verstuurden al die boodschappen gewoon niet! Ging het dan nooit fout? Liepen we daardoor liefdes mis? Nee, we vonden elkaar gewoon. Ook op het station? Ja toch, onder het meetingpoint.
Als ik weer net een chemo in mijn lijf heb, ben ik heel blij met al mijn appjes. Gelardeerd met emoticons, duimen, bloemen en klavertjes vier. Ik heb een vriendin die letterlijk appt: ‘Is het nog een poes of is het al een leeuw?’
Ik: ‘Nog een poes, maar vanavond wordt ze een agressieve leeuwin. En morgen nodigt ze haar vriendinnen uit en die blijven logeren tot en met woensdag. Daarna moeten ze oprotten, want ik wil woensdagavond een talkshow presenteren.’
Dat is lekker concreet en gaat over vrouwelijke katers, poezen namelijk.
Zij weet ( zonder het zelf meegemaakt te hebben) hoe kut de bijwerkingen van de chemo zijn, dat ze gewelddadig zijn, mij bijten en pijn doen. De chemo eet een deel van mij op.
‘Ik denk veel aan je’. Wat zegt het mij? Wat gaat er in iemands hoofd om? Wat weet ik dan en hoe kom ik in contact met wat die ander denkt. Wat is denken in dit geval? Bij de opleiding NLP leer ik dat iedereen een voorkeur heeft. Ben je auditief ingesteld, visueel of kinestetisch? Dat laatste betekent dat je meer een doener bent en ook dat je gevoel meer een rol speelt. Je moet dan steeds een traantje wegpinken en je bent van plan om voor me te gaan koken. Hoor je in je hoofd een stem die de hele dag zegt: hoe zou het met Machteld zijn? Dan ben je auditief ingesteld.Of zie je me doodziek op bed liggen? Of juist helemaal niet en zie je me joggend in het park? Dan heb je een visuele voorkeur.
Projectie speelt ook een rol bij dit soort berichten. Misschien denk je gewoon: als mij dit zou overkomen, hoe zou ik mij dan voelen, hoe zou ik ermee omgaan?
‘Ik zou bevriezen, mijn bed niet meer uitkomen, hele dagen huilen, weten dat ik dood ga. Ik zou denken: het komt nooit meer goed, ook al komt het goed, dan zal ik daarna altijd bang zijn om het terug te krijgen.’ Ik krijg het ook terug! Ik zal mijn kleinkinderen nooit geboren zien worden. Als ik ze al krijg. En dat traject chemo, operatie, bestraling, hormonen … het is zo lang. En iedere keer moet ik weer een hobbel nemen. En kan ik complicaties krijgen. En infecties. Tussendoor moet ik weer uitslagen aanhoren, die niet altijd gunstig zijn. Die spanning. Ik ga liever nu dood, hier in bed.’
Hoor jij dat in je hoofd als je aan me denkt? Zie jij dat voor je? Is dat wat je zou doen?
Lieve vriendinnen en vrienden, er is nog nooit zoveel aan me gedacht. Stuur al je gedachtes en dan bedoel ik echt alles wat je denkt, de kosmos in. Ik weet zeker dat het helpt.
Vriendin Linda:
`Toen ik hoorde dat ze borstkanker had, schrok ik erg. Ik heb een hele goede vriendin die het had, zij is er aan gestorven. Dat was een agressieve vorm en ze was jong, dan kan het snel gaan. Ze was te laat. Daar heb ik een enorm verdriet van gehad. Ik was net getrouwd met mijn man en zat in een roze wolk toen ik het hoorde van haar.´
´Zelf zou ik die chemo niet doen. Het breekt alles af! Je immuunsysteem krijgt zo´n klap. Je kan gewoon kanker krijgen van chemo. Ik geloof veel meer in homeopathie en alternatieve middelen.
Ik ben benieuwd hoe ze het gaat doen. Ik hoop dat ik zo iets nooit ga krijgen.”
Rot voor haar natuurlijk. Ik ken haar niet zo heel erg goed, we zitten samen in een project van het werk. Toch heb ik haar geappt, want het is wel waar dat ik soms aan haar moet denken. We werkten behoorlijk intensief samen. Dan popt ze op in mijn gedachten, zomaar als ik TV kijk in de avond of mijn jas aantrek als ik naar werk ga. Ik zal eens langsgaan, een keer.´
Haar
Kapster Danielle is een lieve meid. Ze heeft interesse in mensen en gezondheid en ze heeft een eigen mening. Een echte kapster die je hoofd masseert als ze het wast. ‘Gewoon lekker ontspannen, dat is belangrijk!’ Om 16.30 uur op donderdag heeft ze pauze. Dan is er niemand in de winkel. Ze heeft al de hele dag gewerkt en gaat in de avond door. We hadden afgesproken dat ik een vriendin mee zou nemen. ‘Het kan best emotioneel zijn’, zei Danielle. Dat wist ze, want ze had het vaker gedaan.
Ze had vaker het haar van een chemopatiënt afgeknipt. Ik had een dag eerder de tweede chemo gekregen. Mijn haar viel bij de eerste keer nog niet heel erg uit, dus dit leek me het juiste moment. Het was net op tijd. Nadat het eerste zakje gif binnen was gelopen, begon mijn haar spontaan op het bed uit te vallen, dat merkte de verpleegster op. Danielle knipte mijn haar niet zomaar af, ze bond mijn haar bijeen in elastiekjes, want ik wilde een toupim. Een band waaraan mijn eigen haar bevestigd wordt. Pet of muts op en haast niemand ziet dat ik kaal ben. Ook voelt het vertrouwd. Mijn eigen haar. Nadat ik een kop vol dunne sprietjes had, begon ze aan de achterkant te knippen.
‘Het is onvermijdelijk’, dacht ik, en: ‘Wat een avontuur!’ Niet dat ik dit voor geen goud had willen missen, zeker niet. Maar wie had gedacht dat ik dit ooit zou meemaken! Wat deed het met me? Hoe reageerde ik erop? Ik schoot in mijn voorkeursreactie: zie de verwondering. ‘Kijk nou, wat zie ik er goed uit!’, kirde ik hard. Want wat kwam daar een goede kop tevoorschijn! Rosanne knipte mijn haar tot op één centimeter en het stond zeer goed. Mijn ogen waren sprankelender, mijn gezicht werd sprekender en ik leek zelfs jonger. Ik was voorbereid op een heftige emotie, afscheid van, verdriet door … Maar het was niet nodig. Mijn vriendin en ik moesten er hartelijk om lachen.
Later kon ik dit avontuur nog eens dunnetjes overdoen bij de pruikenmevrouw. Alle goede zaken komen in tweeën. Ik had een aantal weken eerder al een ‘ontwerp’ voor een pruik uitgezocht en ik had er een paar in huis. Ik wilde er representatief uit kunnen zien omdat ik door zou gaan met trainen. En met een toupim en een petje op kun je niet voor de mannen van ING gaan staan, vond ik. In de haarwinkel viel mijn haar zo erg uit dat het aan de pruiken bleef zitten, die ik aan het passen was. De pruikenmevrouw schoor daarom de laatste centimeter af. Nu was ik helemaal kaal.
Ik moet bekennen dat er een aspect van dérealisatie in zat. Ben ik dat in de spiegel? Dat mens dat daar zit te lachen? Ik keek toch liever weg en daalde af in mijn lichaam. Ik voelde mijn lijf en daardoor mijzelf, kracht en stabiliteit. Wel of geen haar op mijn hoofd, het maakt niet uit.
Danielle:
‘Ze kwam doordeweek in de winkel. Ik zag meteen dat ze me iets wilde vertellen. Dus ik stopte met kappen en liep naar haar toe. Er waren best veel klanten en ze praatte wat zachter, maar ze zei toch wat ze wilde zeggen. Ik heb meteen een afspraak met haar gemaakt. Ja, ik heb het vaker gedaan. Haar afgeknipt bij chemopatiënten …’
‘Ik wilde het er tijdens het knippen niet over hebben, dat vind ik zo flauw om het dan over jezelf te hebben. Maar ik heb ervaring met mensen met kanker. Ze merkte dat zeker door de manier waarop ik erover praat, dus ze vroeg ernaar. Toen kon ik wel vertellen dat mijn zus dertien jaar geleden is overleden aan borstkanker. Ja, dat is lang geleden, dat wel. En ze zijn veel verder nu, zij heeft geen chemo gekregen, dus het kwam terug. Het was heel naar. En mijn zwager heeft teelbalkanker, ja dat is ook heel naar. Maar dat komt dan misschien nog goed.’
‘Ik ben blij dat ik haar heb kunnen helpen, want niemand anders kon dit voor haar doen in haar omgeving. Ik heb ook niets gerekend. Dat wilde ik niet. Later kwam ze langs met een goede fles rosé voor me. Ze had haar wenkbrauwen nog! Ik had ook aangeboden om haar wenkbrauwen bij te houden, dat komt best nauw. Die van mij zijn getatoeëerd. Dat kan ze ook doen, zei ik. Maar ze heeft ze nog!’